Sommige zaken blijken bij nader onderzoek anders te zijn dan je altijd had gedacht.
Afgelopen halfjaar heb ik mijn horizon verbreed, en heb me verdiept in taal in zijn algemeenheid en meertaligheid in het bijzonder. Iets waar we lang bij hebben stil gestaan, is het verschil tussen een taal en een dialect.
De Jiddische taalwetenschapper Max Weinrech heeft hierover de volgende uitspraak gedaan: „Een taal is een dialect met een leger en een vloot.″ Maar kort door de bocht zou je kunnen zeggen dat het er vaak een politiek besluit ten grondslag ligt aan het feit of iets als een taal of een dialect wordt gezien.
Sinds op 1 juli 2009 de taalwet (Språklag 2009:600) in werking trad, is Zweeds de officiële taal in Zweden. Daarnaast regelt deze wet de status van een aantal minderheidstalen (Fins, Jiddisch, Meänkieli, Romani en Samisch), Zweedse gebarentaal, en het recht om in bepaalde gevallen andere Scandinavische talen te gebruiken (Deens, Faeröers, Noors en IJslands).
Ik heb altijd gedacht dat Nederlands de officiële taal in Nederland is, in de grondwet of een aparte taalwet is vastgelegd, maar het blijkt dat dit geregeld wordt in bijvoorbeeld de Algemene wet bestuursrecht en verschillende onderwijswetten, en dat de Nederlandse taal genoemd wordt in een aantal andere wetten (60 regelingen in totaal). Geen aparte taalwet dus waarin het Nederlands als officiële taal wordt aangemerkt.
Een andere grondslag om te bepalen of iets een taal of een dialect is, is het bestaan van een officieel taalorgaan. Hier in Zweden hebben we Svenska Akademien die onder andere de Nobelprijs voor de literatuur toekent. In Nederland, België en Suriname hebben we de Nederlandse Taalunie, die overigens alleen in de Spellingwet genoemd wordt, en bij Verdrag tussen België en Nederland op 9 september 1980 is ingesteld.
Nederlands is een van de 24 officiële talen van de Europese Unie, en heeft een beschermde status. Het recht dat elke Europese burger in zijn eigen taal de belangrijkste Europese instellingen kan aanspreken is verankerd in de Europese Grondwet.
Dat Nederlands een taal is staat voor mij als een paal boven. Maar is Nederlands de officiële taal in Nederland? De facto is dit het geval, en dat is voor mij genoeg. Sommige zaken hoeven niet in een wet te zijn vastgelegd.
Monique Zwanenburg Widingsjö (Sollentuna)