Normaalgesproken hadden we elkaar in Oslo moeten ontmoeten maar door onverwachte ziekte van gastheer Geir Farner werd de bijeenkomst op het laatste moment nog snel naar Göteborg verplaatst.
Hoewel er drie dagen uitgetrokken waren voor de bijeenkomst hadden we toch best een vol programma voor de boeg. De eerste dag werd integraal gewijd aan een docentennascholing onder de deskundige leiding van professor Matthias Hüning uit Berlijn. In de voormiddag kregen we een mooi overzicht van de mogelijkheden van digitale leeromgevingen in het onderwijs Nederlands. Matthias toonde ons bijvoorbeeld de website Neon die hij samen met zijn collega’s in Berlijn heeft gebouwd. Een mooi alternatief voor de klassieke leerboeken Nederlands in papier, en gratis bovendien! In de namiddag dachten we samen na over hoe het vreemdetaalonderwijs Nederlands kan profiteren van een contrastief perspectief met nauw verwante talen als het Engels en Duits maar ook bijvoorbeeld met het Zweeds. Het was een bijzonder inspirerende dag die voorbij was zonder dat we er erg in hadden!
De tweede dag van de bijkomst was het tijd voor de regiovergadering van het docentenplatform Noord-Europa. Samen met Tjits Roselaar van de IVN en Liesbet Vannyvel van de Nederlandse Taalunie bespraken we daar de toekomst van de neerlandistiek in Scandinavië. Uit de getuigenissen van de docenten bleek dat het Nederlands ernstig bedreigd is aan de verschillende universiteiten in Noord-Europa. De situatie bleek het ernstigst in Kopenhagen en Göteborg waar de universiteit onlangs besloten heeft om de gehele opleiding Nederlands af te schaffen. Aan de universiteit van Olso, Stockholm, Aarhus en Helsinki bestaat nog steeds de mogelijkheid om één tot twee semesters Nederlands te studeren. In Tampere kunnen de studenten ten slotte een beginnerscursus Nederlands volgen. Na enige discussie bleek dat het probleem niet ligt bij een gebrek aan interesse bij de studenten maar dat het moeilijk is over universiteiten in Scandinavië te overtuigen van het belang van onderwijs in kleinere talen (zoals het Nederlands) in een wereld waar het Engels steeds meer als een lingua franca optreedt. Het is de ambitie van het docentenplatform om van het Nederlands opnieuw een afstudeervak op bachelorniveau te maken in Noord-Europa. Concreet wordt gedacht om een gezamenlijke bacheloropleiding op te richten aan bijvoorbeeld de universiteiten van Göteborg en Stockholm in Zweden. Het is afwachten of deze ambitieuze plannen door de verschillende universitaire overheden zullen worden opgepikt…
Op de derde dag ten slotte presenteerden de docenten hun eigen onderzoek aan elkaar. Ondanks de moeilijkheden op het vlak van onderwijs bleek het onderzoek in de neerlandistiek te floreren in Noord-Europa. Zo kregen Sara Van Meerbergen in Stockholm en Evie Coussé in Göteborg elk een beurs van de Zweedse overheid voor twee jaar postdoconderzoek binnen de neerlandistiek. Daarnaast houden ook de vaste docenten Nederlands in Noord-Europa zich naast hun onderwijs uiteraard ook bezig met uiteenlopend onderzoek zowel binnen de taalkunde als de letterkunde.
Achteraf kunnen we terugkijken op een geslaagde docentenbijeenkomst. Hoewel het vak Nederlands op sommige vlakken ernstig bedreigd is in Noord-Europa bleek toch ook een grote vastberadenheid onder de docenten te bestaan om te vechten voor hun vak. Hopelijk staan we hierin samen sterker!
Evie Coussé
Universiteit van Göteborg
Foto onder: Alle docenten op een rijtje in Trädgårdsföreningen, v.l.n.r. Annika Johansson (Stockholm), Mona Arfs (Göteborg), Sara Van Meerbergen (Stockholm), Maritta Moisio (Tampere), Joost Robbe (Aarhus), Evie Coussé (Göteborg), Rogier Nieuweboer (Helsinki), Mariska Ruttink (Göteborg)