Met groen hebben wij een paar bekende associaties: planten, gras, bos, natuur. We kunnen zeggen dat het gras altijd groener is bij de buren (aan de overkant) – en dan bedoelen we met groen niets anders dan de kleur zelf.
Maar groen verwoordt ook een gebrek aan ervaring, want groen lijkt ons de kleur van het begin, van het nieuwe leven. Daardoor ontstond de volgende uitdrukking in de taal: Beter een blauwtje lopen dan een groentje blijven. Dat is inderdaad heel wijs gezegd en dat geldt voor alle levenssferen: het privéleven, het zakenleven en de sportwereld. Zelfs als iets mislukt, doe je er ervaring mee op en dan ben je niet meer zo groen als gras –, dat is nog een uitdrukking waarin de kleur groen dezelfde betekenis heeft.
In een ander spreekwoord - een oude bok lust nog wel een groen blaadje – betekent “groen” ook “jong, onervaren” en staat “een groen blaadje” voor een jonge vrouw.
We kunnen ook zeggen dat iemand groene vingers heeft, bijvoorbeeld, “Prins George heeft groene vingers” – dit is de titel van een artikel uit De Telegraaf. Dan denken we meteen aan tuinieren en begrijpen we dat deze persoon goed is met planten. Het lijkt alsof een deel van die persoon al een plant aan het worden is!
Een paar uitdrukkingen die we tegenwoordig niet zo vaak meer gebruiken:
– aan de groene tafel zitten – dat betekent een vinger in de pap hebben, dus in het bestuur zitten. Tafels van bestuurlui waren vroeger inderdaad vaak met groen stof bedekt, maar dat is nu niet meer het geval, misschien daarom wordt deze uitdrukking daarom nauwelijks meer gebruikt, zijn koren groen eten – niet aan de toekomst denken, niet zuinig zijn.
De kleur groen wordt ook nog met emoties en gevoelens geassocieerd. Sommige mensen zien soms groen van jaloezie – zo zien wij dat dit gevoel niet zo fijn is, want groen beschouwen wij niet als een kleur van gezondheid en geluk.
Geel is niet zo populair in het Nederlands – we konden maar een paar uitdrukkingen vinden en daarin komt geel niet als enige kleur voor, maar als vaste combinatie met groen. Beide uitdrukkingen die we vonden gaan over emoties:
Groen en geel voor de ogen worden – zich duizelig voelen, of heel erg schrikken;
zich groen en geel ergeren – zo boos zijn dat je gezicht van kleur verandert.
Zoals we hebben gemerkt, verwoorden de kleuren vaak emoties en gevoelens van mensen. Interessant is dat groen en geel zo’n vaste combinatie vormen. Het kan zijn dat beide kleuren als ongezonde tinten van de huid worden gezien en daarom dienen als symbool voor negatieve emoties zoals jaloezie of woede.
Katerina Rossolovich (Sint-Petersburg)