"Valse vrienden zijn woorden die in hun vorm op een woord uit een andere taal lijken, maar niet dezelfde betekenis hebben. Meestal is dit zodanig dat er bij de taalgebruiker gemakkelijk verwarring kan ontstaan."*
Pas geleden vroeg iemand via Facebook naar onze favoriete valse Zweeds-Nederlandse vrienden. Hier een paar voorbeelden van woorden die in het Zweeds een heel andere betekenis hebben dan in het Nederlands:
- Klant betekent in het Zweeds zoiets als ‘sufferd’, ‘stommeling’.
- Springen betekent in het Zweeds ‘hardlopen’. ‘In de lucht springen’ is in het Zweeds hoppa.
- Bord betekent ‘tafel’, wat op zijn beurt weer op het Zweedse tavla lijkt, wat dan weer ‘schilderij’ of ‘(school)bord’ betekent.
- ‘Varken’: de Zweedse vertaling voor het dier is gris, en het Zweedse woord varken is onderdeel van de uitdrukking varken … eller in de betekenis van ‘noch … noch’.
- Modern is de bepaalde vorm van het Zweedse woord voor ‘moeder’.
- Snor is geen gezichtsbeharing, maar hangt aan je neus als je verkouden bent: ‘een snottebel’.
- Bil heet hier in Zweden een automobiel, en heeft niets te maken met je zitvlak.
- Trött (uitspraak zo ongeveer als ‘trut’) is geen scheldwoord, maar betekent ‘moe’.
Een paar dagen geleden struikelde ik over een andere, in een chat met mijn nichtje en een vriend van haar. Al gekscherend zei ik tegen hem iets in de trant van ‘’t is je geraden’, waarop hij antwoordde: ‘Oké tante Monique’.
Mijn reactie hierop was dat ik me oud voelde. Na hierover een tijdje te hebben nagedacht, begreep ik waarom. Het woord ‘tante’, wat in Nederland gebruikt wordt om een familierelatie uit te drukken, heeft in Zweden een aanverwante, maar duidelijk heel andere betekenis.
De vertaling volgens het Van Dale handwoordenboek Zweeds-Nederlands is dan wel ‘tante’ (ver familielid of geen familie), maar de uitleg en toevoeging is veelzeggend: 'oud mens, ouwe taart'. En dat is de betekenis die in het Zweeds het meest gebruikelijk is. Want familierelaties worden hier op een heel andere manier uitgedrukt, maar daar zal ik in een volgend blog nader op ingaan.
* bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Valse_vrienden
Monique Zwanenburg Widingsjö (Sollentuna)