Het crowdfundingplatform Boekensteun is een gezamenlijk initiatief van het Vlaams Fonds voor de Letteren (VFL) en de Vlaamse Erfgoedbibliotheek. Het VFL was door Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege gevraagd om een experimenteel project rond crowdfunding voor de boekensector op te zetten. De Vlaamse Erfgoedbibliotheek was al langer bezig met een onderzoek naar succesvolle fondsenwervingsconcepten. Ze spiegelt zich hierbij aan de adopt-a-book-programma’s van grote buitenlandse bibliotheken. Allebei richten ze zich op een publiek van literatuur- en boekenliefhebbers. Daarom besloten de organisaties de handen in elkaar te slaan.
Crowdfunding (‘volksinvestering’ in het Nederlands) is een steeds populairder wordende manier om financiering te zoeken. Het principe is eenvoudig: zoek online een grote groep mensen die kleine bedragen willen investeren in een project. Via dit experiment onderzoeken het VFL en de Vlaamse Erfgoedbibliotheek of deze methode voor de cultuursector een aanvullend alternatief voor de meer traditionele financieringsmechanismen kan vormen.
Het letteren- en boekenvak bevindt zich immers als geen ander op het snijvlak tussen cultuur en economie. En de noden voor de preservering, conservering en restauratie van bewaarcollecties zijn hoog, terwijl de middelen beperkt zijn. Omdat de vraag naar ondersteuningsmiddelen voor culturele instellingen en uitingen bovendien altijd groter zal zijn dan de beschikbare budgetten van de overheid, stapten beide organisaties in een project om de mogelijkheden van alternatieve financiering te onderzoeken. Ze hopen dat crowdfunding een (boeken)steuntje in de rug kan zijn.
In mei riepen de twee organisaties op om literaire boekprojecten en conserveringsprojecten in te dienen. Er werden tien uiteenlopende projecten geselecteerd om het crowdfundingplatform mee te starten. De gekozen projecten bestrijken bewust een heel breed spectrum: van de restauratie van een laatmiddeleeuwse Bijbel tot een interactief kinderboek voor tablets.
Het Boekensteun-platform werd technisch gerealiseerd door Stichting voordekunst, dat in Nederland al een succesvolle crowdfundingsite voor culturele projecten heeft uitgebouwd. Het publiek kan op www.boekensteun.be per project online doneren, volgen hoeveel geld er al is opgehaald, hoeveel er nog nodig is en hoeveel dagen er nog resteren om het benodigde geld op te halen. Als een project gefinancierd raakt, wordt het gerealiseerd en krijgen de donateurs een tegenprestatie die evenredig is met de hoogte van de gedoneerde som: het beoogde nieuwe boek, een speciale naamsvermelding in het voor de eeuwigheid bewaarde boek, een uitnodiging voor een exclusief evenement, enzovoort.
Op 17 oktober lanceerde Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege Boekensteun in het FotoMuseum Provincie Antwerpen:
“Dit platform, dat potentiële schenkers en verschillende ‘boekprojecten’ met elkaar in contact zal brengen, verbreedt het sociale netwerk van het Vlaams Fonds voor de Letteren en de Vlaamse Erfgoedbibliotheek. Het heeft als bijkomend voordeel dat de expertise en de kosten worden gedeeld, en dat de sector duidelijker en verenigd naar buiten kan treden. Crowdfunding kan niet alleen meer middelen voor boeiende, nieuwe boeken brengen. Het werkt ook als een manier om mensen te engageren, samen te brengen en interesses te laten delen.”
Bij de start van Boekensteun zijn dit de projecten die het publiek kan helpen realiseren:
- FotoMuseum Provincie Antwerpen: SOS ABC: weekblad in nood
- DE DAGEN: Van Lezen naar Leven En weer Terug
- Cultuurbibliotheek Brugge: Hou Vlaanderen op de kaart
- Katelijne Meeusen & Sarah De Mul: Houd de brief!
- Koninklijk Conservatorium Brussel: Lively Lovely Libretti
- Joachim Brackx & Tudor Dulhaz: Het Eiland Verloren
- Museum Plantin-Moretus, Antwerpen: Red De Lusthof der Maagden
- Lies Van Gasse, Han Swolfs & Michaël Brijs: Electric Sheep
- Grootseminarie Brugge: Unieke, laatmiddeleeuwse Bijbel zoekt nieuwe toekomst
- Patrik Somers & Uitgeverij Van Halewyck: Het Boek der Waarden // A World Book of Values
Van 31 oktober tot 11 november zal Boekensteun ook met een stand aanwezig zijn op de Antwerpse Boekenbeurs om het platform bekend te maken bij een breed potentieel publiek.