Berichten uit Jakarta deel 3: reden tot voorzichtig optimisme

Op de blog van Ons Erfdeel brengt hij verslag uit van zijn wedervaren, met bijzondere aandacht voor het Erasmus Taalcentrum (ETC) in de stad. Het ETC was een van de onderwerpen in het conflict eerder dit jaar tussen de Nederlandse Taalunie en de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (zie ook dit Ons Erfdeel-artikel). Dit is het derde en laatste blogbericht.

Op zondag 6 december 2015 vond er op het terrein van de Nederlandse ambassade, waar ook het Erasmus Taalcentrum (ETC) en het Erasmus Huis te vinden zijn, een Pasar Belanda plaats. Dat is een markt waar de bezoekers kennis konden maken met Indonesische en Nederlandse etenswaren, stoffen, porseleinen klompen, Indonesische literatuur en muziek uit beide landen. Het was er druk en er waren veel Indonesiërs, alumni uit de bestanden van de Nuffic Neso (een organisatie voor mensen die in Nederland willen studeren) en het ETC, en huidige studenten van de Universitas Indonesia. Terwijl ik in het ETC met Alex van Veen, controller aan de ambassade en tijdelijk zaakgelastigde van het ETC, zit te praten, komen er een man en een vrouw binnen. De man vraagt of zijn vrouw hier een cursus Nederlands kan volgen en of zij later aan de ambassade het inburgeringsexamen kan afleggen. Dat kan, zegt Van Veen en hij geeft een korte samenvatting van de verschillende mogelijkheden die het nieuwe ETC biedt.

Sinds het vorige bericht op deze blog verscheen, zijn de plannen van het ETC verder ontwikkeld. Het nieuwe ETC, zegt Van Veen, is nog steeds bezig een Indonesische stichting te worden (dat vergt tijd) en gaat samenwerken met de Nuffic Neso, de ambassade en een zestal Nederlandse universiteiten – de Taalunie en Vlaanderen spelen geen rol. Nuffic Neso slaagt er inmiddels in jaarlijks zo’n 1.500 Indonesische studenten naar Nederland te brengen. Indonesische studenten die in Nederland willen studeren, zullen in de toekomst hun voorbereiding – vooral taalcursussen Nederlands en Engels – in het ETC krijgen. Om er zeker van te zijn dat het kennisniveau van deze studenten voldoende is, zullen in sommige gevallen ook docenten van Nederlandse universiteiten cursussen aan het ETC gaan geven. Omgekeerd zal het ETC cursussen Indonesisch aanbieden aan studenten uit het Nederlandse taalgebied die in Indonesië willen studeren of er stage gaan lopen. En de 24 ontslagen, vraag ik hem, waar eerder sprake van was? Bijna alle administratieve krachten zijn ontslagen, zegt hij, maar de meeste docenten, ook een aantal van de Universitas Indonesia, werken er weer tegen vrijwel dezelfde voorwaarden als voorheen. Er wordt naarstig naar een commercieel directeur gezocht die een goed netwerk in de Nederlandse en Indonesische samenleving heeft.

Wie het tot dusver over het ETC en de neerlandistiek in Indonesië had en iets wilde weten over de neerlandistiek aldaar, kwam automatisch bij Kees Groeneboer terecht. Groeneboer, die in dienst van de Taalunie is en blijft, was directeur van het ETC en blijft verbonden aan de Universitas Indonesia. Dat betekent dat zijn belangrijke rol voor de neerlandistiek in Indonesië blijft bestaan. Tot zijn pensioen zal hij zich blijven bezighouden met de organisatie van uiteenlopende kwestie die met de neerlandistiek te maken hebben, zoals de ondersteuning van de cursusactiviteiten buiten Jakarta, het programma van gastdocenten aan de UI – dat blijft – en de organisatie van de certificaatsexamens. Groeneboer, die het ETC zal gaan adviseren, liet ook weten dat hij in 2018 niet zal worden opgevolgd. Tegen die tijd zullen de neerlandici in Indonesië dit takenpakket zelf op zich moeten nemen.

Dat de wijze waarop de Taalunie het ETC heeft afgestoten, geen schoonheidsprijs verdient, is een understatement. We leven in tijden waarin flink gekort wordt op de internationale neerlandistiek en de sluitende begrotingen van businessplannen en controllers belangrijker zijn dan een vak waarvan de waarde zich niet zo gemakkelijk in geld laat uitdrukken.

Toch is er reden voor voorzichtig optimisme: als een groot deel van de plannen van het nieuwe ETC zal worden gerealiseerd, dan ontstaat er een centrum dat een bemiddelende functie zal krijgen tussen het oude Europa en het jonge, dynamische Azië, zoals dat afgelopen zondag gesymboliseerd werd door het echtpaar dat naar een cursus kwam informeren.

Bron: Ons Erfdeel