Cordoba
In januari 2017 zat de Spaanse vertaling - 28 gedichten- van mijn poëziebundel ‘Een vrije huid’ in mijn inbox. Uit Argentinië. Initiatiefnemer en docent neerlandistiek Nicolas Cortegoso-Vίssio interesseerde zich al voor mijn poëzie tijdens het 19e colloquium Hyperdiverse neerlandistiek in 2015 waar hij zijn experiment presenteerde aan collega’s en aan mij als auteur. In een internationaal online vertaalproject zouden gedurende een studiejaar studenten neerlandistiek mijn poëzie gaan vertalen. Terug in Cordoba mailde hij “ Voor het online vertaalproject zouden we een groep kunnen inzetten van 4/5 studenten, die iets ervaring met de vertaling van poëzie al hebben gemaakt. Ik zie uit naar onze samenwerking in de komende maanden” .
Belgrado
Hij zocht verder naar collega-docenten neerlandistiek in het buitenland en vond een geïnteresseerde, Bojana Budimir, docente aan de universiteit van Belgrado, die ook mee wilde doen. Samen mailden ze: “We zouden de vertaling van de gedichtenbundel als een collectieve vertaling kunnen benaderen. Dat betekent dat we niet individueel maar als groep elk gedicht zouden bewerken. We waarderen zeer de kans bij vragen over de vertaling bij jou terecht te kunnen. De directe contact met de auteur (wanneer het mogelijk is) vinden we van groot belang. We sturen je een vragenlijst tegen het einde van de maand, zodat je ons in het begin een beetje kan begeleiden bij het vertalenproces”.
Geen Babylon
Aanvankelijk legden zij dus hun vertaalkwesties en cultuurverschillen aan mij voor en het was telkens een uitdaging om in filmisch proza onder woorden te brengen wat ik karig (want maximale zeggingskracht in zo min mogelijk woorden) gedicht had. Ik werd overbodig na mijn suggestie dat het ook ligt aan het referentiekader van de lezer/vertaler welke eigen interpretatie die geeft. Later in hun vertaalproces werd het stil en raakten de studenten in Cordoba en Belgrado zelfstandig aan het werk.
Paukenslag, een boekuitgave?
Bojana schreef mij uit Belgrado: “U kunt de vooruitgang van het project volgen op de volgende link ..." Onze Vakgroep heeft ook een studententijdschrift (Paukenslag) dat jaarlijks verschijnt. We zouden graag, met uw toestemming, enkele vertalingen van uw gedichten in het volgende nummer willen opnemen. Nicolas schreef “Wat de vertaling van de bundel betreft, zijn we nog niet van plan die uit te geven, het project is in samenwerking met jou de gedichten te vertalen, maar we hebben niet aan een publicatie gedacht. Zou er een geïnteresseerde uitgeverij zijn, doen we dat graag. Het was niet de bedoeling, maar het zou zeker leuk zijn, als de vertaling in boekvorm verschijnt!”
Vertaling zoals gepubliceerd in Paukenslag
Lintje en songwriter
“Een goede vertaling is als een doorlopende weerlegging van het kleinzielige gevit, waarmee de lezer, dat verscheurende dier, zijn lectuur begint” las ik ooit maar ik lees summier Spaans en geen Servisch en ga niet kleinzielig vitten op de vertalingen. Dichterlijke inslag en taalgevoeligheid van de studenten kan ik als dichter wel op waarde schatten door de interessante vragen die gesteld werden. Taal is communicatie, daarin is het vertaalproject geslaagd. Het woord is nu aan de universiteiten en haar plannen met het actuele experiment. Hoe wordt Nicolas’ project geïmplementeerd? Strikt de universiteit in Cordoba een lint om ‘Una piel libre’? Gaan Bojana en haar studenten neerlandistiek in Belgrado zich als vertaler verder specialiseren? Welke moderne Nederlandse teksten zijn verder aantrekkelijk om te vertalen door de internationaal googelende neerlandici in opleiding aan buitenlandse universiteiten? Was Bob Dylan, de Nobelprijswinnaar voor Literatuur 2016, een Nederlander dan zou ik het wel weten.
Hanneke Eggels (Beesel)
www.eggels.com